Ziekenhuisapotheek Amsterdam Universitair Medisch Centrum

Ontwikkeling

De academische ziekenhuisorganisaties Vrije Universiteit Medisch Centrum (VUmc) en Amsterdam Medisch Centrum (AMC) werken nauw met elkaar samen en ze zijn in juni 2018 gefuseerd. VUmc en AMC werken sindsdien onder de naam Amsterdam Universitair Medisch Centrum (AUMC).

Eén van de uitingen van deze samenwerking is de realisatie van een nieuwe en zeer moderne ziekenhuisapotheek. Deze apotheek is gerealiseerd op de begane grond van AUMC, locatie Boelelaan in Amsterdam. In de nieuwe apotheek worden medicijnen volledig geautomatiseerd geproduceerd, opgeslagen en gedistribueerd. Rode draad in deze automatisering is inzet van geavanceerde robots om de reguliere processen van de apotheek te beheersen en te optimaliseren. De apotheek is verdeeld in een algemeen toegankelijk gedeelte en een cleanroomgebied.

In het algemene gedeelte bevinden zich de bezoekersbalie, kantoor- en overlegruimten en ook de voorzieningen voor de uitgifte van medicijnen. In het cleanroomgebied worden de medicijnen onder geconditioneerde omstandigheden geproduceerd. Geconditioneerde omstandigheden wil zeggen dat de luchtkwaliteit en de heersende luchtdruk in de ruimten behorende tot het cleanroomgebied bewaakt en beïnvloed worden. Het cleanroomgebied is in principe niet toegankelijk maar voor apothekers, maar alleen gecontroleerd toegankelijk via een sluis- en verkleedruimte.

De nieuwe ziekenhuisapotheek maakt deel uit van een grotere reeks van opeenvolgende projecten binnen het ziekenhuiscomplex. Deze onderlinge verbondenheid van bouwprojecten betekent dat vooraf vastgestelde start- en opleveringsdata gehaald moeten worden om vertraging van opvolgende bouwprojecten niet te vertragen. Of anders gesteld, vertraging in de reeks van opeenvolgende bouwprojecten leidt tot toekomstig gebrek aan capaciteit om ernstig zieke patiënten te kunnen behandelen. En behandelen van patiënten is de corebusiness van AUMC.

Stevens Van Dijck heeft de directievoering van dit project verzorgd.

Gebouwfunctie

Het cleanroomgebied is letterlijk het centrum van de apotheek. En is rondom omsloten door verkeersruimten. Alleen geautoriseerde apotheekmedewerkers mogen via een geconditioneerde verkleedsluis het cleanroomgebied binnengaan.
Binnen het cleanroomgebied bevinden zich de productieruimten voor de apotheek. In de cytostaticaruimten staan twee robots opgesteld voor het geautomatiseerd produceren van medicijnen. In de cytostaticaruimte zijn bovendien enkele zuurkasten opgesteld, waarmee apothekers handmatig medicijnen kunnen produceren.

Ook de VTGM-ruimten zijn gesitueerd binnen het cleanroomgebied. In de VTGM-ruimten worden de geproduceerde medicijnen gereedgemaakt voor gebruik door patiënten binnen het ziekenhuis, waarbij onder andere de dosis van werkzame stoffen wordt berekend. De medicijnen worden vervolgens opgeslagen in de quarantaineruimte die buiten het cleanroomgebied is gesitueerd.

Vanuit de quarantaineruimte worden de medicijnen met behulp van de therapick robot (robot voor verpakking en beheer van medicijnen) klaargezet voor de magazijnrobot. De magazijnrobot verzorgt de opslag en tenslotte de distributie van medicijnen naar de patiënten in het ziekenhuis.

Bijzonderheden

Een belangrijk aandachtspunt bij de realisatie van de apotheek was de zorg dat wanden, kozijnen en plafonds binnen het cleanroomgebied getest en aantoonbaar luchtdicht zijn. Alleen door het creëren en kunnen behouden van overdruk in alle ruimten van het cleanroomgebied kan ervoor gezorgd worden dat lucht op geen enkele wijze vanuit de omliggende ruimten tot in het cleamroomgebied kan doordringen en de daar aanwezige geconditioneerde lucht kan vervuilen of kan infecteren.

Een ander belangrijk punt van aandacht is de reinigbaarheid van de vloer, de wanden, het plafond en de daarin opgenomen voorzieningen als schakelaars, wandcontactdozen, verlichtingsarmaturen, acces points, rookmelders, etc. Alle randen, naden en kieren in wanden en plafonds, maar ook randen en kieren bij aansluitingen van daarin ingebouwde installatiecomponenten moeten reinigbaar ofwel ‘flush’ afgewerkt worden.
Concreet betekent het flush afwerken, dat uitstekende randen en/of openstaande kieren afgedekt of vermeden moeten worden. Daar waar het in de ziekenhuisapotheek niet anders kon, zijn kieren tussen plafondplaten onderling en aansluitingen van installatiecomponenten op omringende wanden en plafonds door middel van afkitten dicht gemaakt. Flush detailleren is een zeer belangrijk onderdeel van het ontwerpen en realiseren van cleanroomgebouwen.